Tens apparaat bevalling
Vandaag wil ik het met je hebben over het gebruik van een TENS apparaat bij je bevalling. Tens staat voor Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Ik ben ervan overtuigd dat dit een hele mooie pijnbestrijding is zonder medicijnen en dus ook zonder bijwerkingen!
Wat is een TENS?
TENS is een niet-medicamenteuze of niet-farmacologische manier om pijn te helpen beheersen. Je kan een TENS kopen of huren. De TENS bestaat uit een apparaat, deze kan je zelf makkelijk bedienen en uit 4 elektrodes. Deze elektrodes plak je op je rug. 2 onder je bh band en 2 laag op je rug/bekken. Via de elektroden worden milde elektrische pulsen door de huid en het lichaam naar het ruggenmerg en de hersenen gestuurd en wordt je pijn gedempt. Je sluit het TENS apparaat aan op de elektrodes en laat het apparaat zijn werk doen met de ‘burst’. Tijdens een wee kan je de ‘boost’ knop indrukken. Zo krijg je een extra pijn verminderde prikkel. Daarnaast geeft het afleiding, wat ook goed helpt tegen de pijn.
Gebruik van TENS apparaat bij de bevalling
Wanneer je denkt ‘mmm, dit zou wel eens een wee kunnen zijn’ plak je hem op. Later mag natuurlijk ook. Je start er dus mee in de vroege fase van je bevalling. Zo kan je samen met het apparaat je endorfine level laten stijgen. En je leert met het TENS apparaat omgaan. Je kan er op elk moment mee stoppen en de TENS heeft geen nadelige effecten. Wat andere pijnbestrijding wel heeft. In bad met de TENS kan niet, het blijft een elektrisch apparaat. Maar meestal gaan de meeste vrouwen tijdens de actieve fase van de bevalling (rond de 6 cm ontsluiting) in bad. Daarvoor kan je dus fijn de TENS gebruiken.
Geschiedenis van de TENS
Ik ben een gespecialiseerd fysiotherapeut. Tijdens mijn opleiding in 2000, heb ik geleerd om met de TENS te werken. Je kan het inzetten voor verschillende problemen zoals pijn, spierkrachtvermindering of artritis. Sinds 1970 wordt het veelvuldig gebruikt in praktijken voor pijnverlichting. Echter voeren mensen dit, indien noodzakelijk, steeds vaker zelf thuis uit. Aangezien het zonde is van de behandeling om iets toe te passen wat ook iemand zelfstandig kan. Sinds de jaren 90 wordt het ook ingezet tijdens bevallingen.
Gate control theorie
Hier nog even een kort stukje over de werking van de TENS. Voor de liefhebber, interesseert het je niet, swipe dan even door naar het volgende kopje:) Wanneer je de TENS op lage intensiteit gebruikt (de burst) werkt de pijndemping waarschijnlijk via de Gate Control Theory. Deze zegt dat er slechts een bepaalde hoeveelheid stimuli is die tot de hersenen kan doordrijft. Met andere woorden, er is een “poort” die alleen maar zoveel zintuiglijke informatie doorlaat.
Dus met de TENS overspoel je de hersenen met dit zintuiglijke zoemende gevoel, zodat de hersenen de pijn van de weeën niet zo veel kunnen waarnemen. De hoge intensiteit (de boost) kan je verklaren door Diffuse Noxious Inhibitory Control. In makkelijker woorden je geeft een andere pijnprikkel waardoor je lichaam een boost aan endorfine aan gaat maken. Je eigen morfine! Onderzoekers denken ook doordat je meer controle voelt bij het gebruik van TENS, je angst verminderd, en daardoor de oxytocine (weeënhormoon) minder geremd wordt door adrenaline.
Welk TENS apparaat bij bevalling?
Er zijn verschillende TENS apparaten op de markt. De bekendste zijnde obiTENS + en de ElleTENS2. Het verschil zit hem met name in de prijs. De obiTENS+ is iets goedkoper. Veel zorgverzekeringen vergoeden van de obiTENS het gehele bedrag en van de ElleTENS bijna het gehele bedrag. Dit is afhankelijk van je aanvullend pakket. Mede hierdoor zou ik persoonlijk altijd kiezen om er één aan te schaffen in plaats van te huren.
Wetenschappelijk onderzoek
Ik ben van van het gebruik van de TENS (en vele met mij) maar dat zegt natuurlijk niet alles. Maar ook vanuit wetenschappelijk onderzoek. Overal komt het er op neer dat het gebruik van TENS tijdens de bevalling ondersteunt als een optie voor pijnbestrijding.
Dowswell et al 2011
Cochrane Review en Meta-Analyse. 17 gerandomiseerde, gecontroleerde studie met 1500 vrouwen. Hier komt uit dat er enig bewijs is in pijndemping. Opvallend is echter wel dat een hoog percentage de TENS bij een volgende bevalling weer wil gebruiken.
Het komt erop neer dat het beschikbare bewijs het gebruik van TENS tijdens de bevalling ondersteunt als een optie voor pijnbestrijding.
Shaboei et al. 2017
In deze studie werd TENS ingezet bij 4 centimeter ontsluiting. Na 1 uur waren de groepen gelijk in pijnscore. Na 2, 3 en 4 uur waren er significante verschillen in pijn.
Tijdens de persfase gaven 20% van de vrouwen in de TENS groep hun pijn aan als ernstige pijn, tegenover 83 tot 87% van de vrouwen in de andere 2 groepen. Slechts 7% van de vrouwen in de TENS groep herrinerde zich 4 uur na de bevalling de heftige pijn. Terwijl 43% van de placebo en 60% van de routine zorg wel ernstige pijn in de herinnering heeft.
Santana et al. 2016
In deze studie werd TENS voor een half uur toegepast bij 4 centimeter ontsluiting. Voor de TENS gaf 70% van de vrouwen de pijn een 7 of hoger (schaal van 0 – 10 waarbij 0 geen pijn is en 10 ondraaglijk). Na de TENS gaf 34% de pijn een 7 of hoger vergeleken met 83% van de controlegroep.
Tens bij je bevalling?
Alles bij elkaar is de TENS volgens mij zeker het proberen waard. Ik hoor over het algemeen zulke goede verhalen erover. Heb je nog vragen over de TENS, stel ze gerust!
